Jak sprawdzić nietolerancję na gluten i jakie są rodzaje alergii?

Gluten jest białkiem występującym w pszenicy, jęczmieniu i życie, które może wywoływać reakcje alergiczne lub nietolerancje u niektórych osób. W Polsce, gdzie tradycyjne dania często zawierają gluten, rozpoznanie i zarządzanie nietolerancją na gluten staje się coraz ważniejsze. W tym artykule omówimy, jak sprawdzić nietolerancję na gluten oraz przyjrzymy się różnym rodzajom alergii związanych z glutenem.

Co to jest nietolerancja na gluten?

Nietolerancja na gluten, znana również jako celiakia lub choroba trzewna, jest autoimmunologiczną chorobą, w której spożywanie glutenu prowadzi do uszkodzenia jelit. Objawy mogą być różnorodne, od bólów brzucha, wzdęć, biegunki po zmęczenie i problemy skórne. Diagnostyka celiakii wymaga specjalistycznych badań, ponieważ symptomy mogą być mylone z innymi schorzeniami.

Jak sprawdzić nietolerancję na gluten?

Jeśli podejrzewasz, że masz nietolerancję na gluten, pierwszym krokiem jest konsultacja z lekarzem. Oto kilka sposobów na sprawdzenie nietolerancji:

Testy serologiczne: Badania krwi na obecność specyficznych przeciwciał (np. przeciwciała anty-tTG, anty-EMA) mogą wskazać na celiakię.
Biopsja jelita cienkiego: Jest to złoty standard w diagnozowaniu celiakii. Lekarz pobiera wycinek z jelita cienkiego, aby sprawdzić uszkodzenia wywołane przez gluten.
Dieta eliminacyjna: Przez kilka tygodni unikasz spożywania glutenu i obserwujesz, czy objawy ustępują. Po tym okresie, wprowadzenie glutenu z powrotem do diety może potwierdzić nietolerancję, jeśli objawy powrócą.
Genetyczne testy: Osoby z celiakią mają specyficzne haplotypy HLA-DQ2 i HLA-DQ8, które można sprawdzić przez testy genetyczne.

Rodzaje alergii na gluten

Choć celiakia jest najczęściej omawianą formą nietolerancji na gluten, istnieją również inne rodzaje reakcji na gluten:

Alergia na pszenicę: Jest to reakcja alergiczna na białka pszenicy, które mogą, ale nie muszą, obejmować gluten. Objawy mogą być natychmiastowe (anafilaksja) lub opóźnione (np. atopowe zapalenie skóry).
Nadwrażliwość na gluten bez celiakii (NCGS): Osoby z NCGS doświadczają objawów po spożyciu glutenu, ale nie mają celiakii ani alergii na pszenicę. Diagnostyka jest trudniejsza, ponieważ nie ma specyficznych testów, a diagnoza opiera się na wykluczeniu innych schorzeń.
jak sprawdzic nietolerancje na gluten jakie są rodzaje alergii
Dermatitis herpetiformis: Jest to rzadsza forma celiakii, która objawia się swędzącymi pęcherzami na skórze, głównie na łokciach, kolanach, plecach i pośladkach.

Dieta bezglutenowa - jak ją wprowadzić?

Po potwierdzeniu nietolerancji na gluten, konieczne jest przestrzeganie diety bezglutenowej. Oto kilka wskazówek:

Czytaj etykiety: Gluten może być ukryty w wielu produktach, więc naucz się rozpoznawać jego obecność na etykietach.
Alternatywne składniki: Używaj mąk bezglutenowych, takich jak ryżowa, kukurydziana, migdałowa czy z tapioki.
Unikaj zanieczyszczeń krzyżowych: Nawet śladowe ilości glutenu mogą powodować reakcje, więc dbaj o czystość powierzchni kuchennych i narzędzi.
Wsparcie dietetyczne: Konsultacja z dietetykiem może pomóc w zaplanowaniu zrównoważonej diety bezglutenowej, która dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Podsumowanie

Nietolerancja na gluten i związane z nią alergie mogą znacząco wpływać na jakość życia. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie zarządzanie dietą są kluczowe dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć problemy z glutenem, nie zwlekaj z konsultacją lekarską, aby uzyskać profesjonalną diagnozę i wsparcie. Pamiętaj, że życie bez glutenu jest możliwe i może być smaczne oraz satysfakcjonujące, gdy tylko poznasz odpowiednie techniki i produkty.